علی بن هشام مروزیابوالحسن علی بن هشام مروزی (م ۲۱۷ق)، از ادیبان و شاعران و از فرماندهان لشکر و ندیمان و خاصان مامون عباسی بود. ۱ - معرفی اجمالیابوالحسن علی بن هشام بن فر خسرو مروزی، از فاضلان، ادیبان و شاعران عصر خود بود و زیبا شعر می‌سرود. دعبل بن علی خزاعی از او روایت کرده است. او یکی از فرماندهان لشکر و ندیمان و خاصان مامون عباسی (خلافت ۱۹۸-۲۱۸ق) بود و نزد وی جایگاهی خاص و مقامی بلند داشت، به‌گونه‌ای که خلفیه برای دیدن وی به منزلش می‌رفت. مروزی در سال ۲۱۰ق مامون را از خراسان به عراق همراهی کرد و زمانی که مردم قم تقاضای تخفیف در مالیات دو میلیون درهمی خود را نمودند و پس از مخالفت حاکم عباسی با این تقاضا، از پرداخت مالیات امتناع کردند، مامون او و عجیف بن عنبسه را برای سرکوبی آنها فرستاد. آنان پس از خراب کردن دیوار شهر و کشتن یحیی بن عمران و تسلط بر مردم، مالیات اهل قم را به هفت میلیون درهم افزایش دادند. حاکم عباسی وی را به سال ۲۱۴ق برای حکمرانی جبال (بخشی از ایران) منصوب نمود. ابوالفرج اصفهانی، علی بن هشام را فردی خودخواه و متکبر توصیف کرده [۴]
ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۹، ص۸۱.
و ابن ندیم پنجاه ورقه شعر برای او برشمرده است. سرانجام عجیف بن عنبسه به دستور مامون، وی را در سال ۲۱۶ق به سبب کشتن مردم و غصب اموال آنها دستگیر کرد و به سال ۲۱۷ق در اذنة، شهری در مرز عراق به قتل رسانید و سر او را بر نیزه کرده، در بغداد و خراسان و سپس در مناطق دیگر گرداندند و در نهایت به دریا افکندند. ۲ - پانویس
۳ - منبع• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۵۵۷، برگرفته از مقاله «علی مروزی». رده‌های این صفحه : ادیبان قرن 3 (قمری) | درگذشتگان سال ۲۱۷ (قمری) | شاعران عراق قرن 3 (هجری) | شخصیت‌های قرن 3 (قمری) | فرماندهان حکومت عباسی | مولفان قرن سوم | ندیمان خلفای عباسی
|